Cele zrównoważonego Rozwoju vs Norma ISO 14001:2015

Organizacja Narodów Zjednoczonych, mając na uwadze dobrostan Ziemi i Ludzi, ustaliła w 2015 roku cele zrównoważonego rozwoju. Celów jest 17, zadań które pomagają je realizować 169, a czas na ich realizację to okres od 2015 do 2030 roku. Cele są podzielone na 5 kategorii, tzw. 5xP: ludzie (ang. people), planeta (ang. planet), dobrobyt (ang. prosperity), pokój (ang. peace), partnerstwo (ang. partnership). Dlaczego o tym na naszym blogu? Otóż do realizacji celów zobowiązały się wszystkie kraje będące członkami ONZ, to oznacza że rządy tych krajów muszą realizować cele i zadania z nimi związane. Tym samym firmy działające na terenie tych krajów są zobowiązane do wprowadzania rozwiązań, które je realizują. Dlatego postanowiłam nieco przybliżyć narzędzia, które każda z firm może wykorzystać, aby ułatwić sobie osiąganie celów zrównoważonego rozwoju (ang. SDG). W tym i kolejnych artykułach postanowiłam odnieść się w pierwszej kolejności do tych celów, które dotyczą planety, czyli generalnie zmian mających na celu ochronę środowiska naturalnego. Można oczywiście realizować cele zrównoważonego rozwoju ONZ bez standardu, ale zamiast „wyważać otwarte drzwi” lepiej skorzystać ze standardu, który ma wieloletnia historię i oparty jest na najlepszych praktykach. Dodatkowo liczba certyfikowanych Systemów Zarządzania Środowiskowego systematycznie rośnie na całym świecie, co oznacza że kolejne firmy doceniają siłę normy ISO 14001:2015.
Dlaczego warto mieć SZS oparty o normę ISO 14001:2015? Po pierwsze dlatego, że norma zawiera wymagania, których realizacja gwarantuje stały nadzór nad aspektami środowiskowymi i ich wpływami. Aspekty środowiskowe to wszystkie działania, procesy, wyroby i usługi, które wymagają korzystania ze środowiska, a tym samym generują wpływ na środowisko. Weźmy dla przykładu taki aspekt jak korzystanie z energii elektrycznej. Każda działalność wymaga używania energii elektrycznej w swoich procesach i działaniach. Produkcja energii elektrycznej wymaga zużywania dóbr naturalnych takich jak np. węgiel. Dlatego korzystanie z energii elektrycznej powoduje negatywny wpływ jaki jest zużycie zasobów naturalnych. Jednak w swoich działaniach odnośnie tego aspektu firmy mogą pozytywnie oddziaływać na środowisko poprzez przechodzenie na odnawialne źródła energii i korzystanie z alternatyw w tym obszarze. Identyfikacja aspektów i działania dotyczące aspektów stanowią serce normy ISO 14001:2015 i Systemu Zarządzania Środowiskowego. Wymagania dotyczące identyfikacji i oceny aspektów znajdują się w pkt 6.1.2, natomiast wymagania dotyczące działań do aspektów środowiskowych w punkcie 6.1.4. Niemniej jednak, aby zrealizować te podstawowe wymagania, każda firma musi uprzednio zrealizować wymagania pkt 4,5 i7 normy ISO 14001:2015. Powiązania między różnymi punktami normy i zawartymi w nich wymaganiami gwarantują nam, że wszystkie zmiany otoczenia firmy, w tym zmiany prawa oraz wszystkie zmiany wewnątrz firmy będą analizowane pod kątem ich wpływu na środowisko. Wymagania normy obligują nas do podjęcia natychmiastowych działań, jeśli zmiany te mogą mieć negatywny wpływ na środowisko. Działania, które podejmujemy powinny iść w kierunku redukcji negatywnego wpływu naszych aspektów na środowisko naturalne i wzrostu naszego pozytywnego wpływu na środowisko. Oznacza to w praktyce, że każda firma, która zdecyduje się na wykorzystanie normy ISO 14001:2015 i zaimplementowanie Systemu Zarządzania Środowiskowego musi na bieżąco weryfikować zasadność korzystania z zasobów naturalnych i zarządzać nimi w ten sposób, aby wykazywać ciągła poprawę środowiskowych efektów swojej działalności. Zgodnie z wymaganiami pkt. 6.2 normy ISO 14001:2015, w zakresie Systemu Zarządzania Środowiskowego ustala się cele środowiskowe i plany ich realizacji. Cele te następnie musza być zakomunikowane, monitorowane i korygowane w razie potrzeby. Dodatkowo w określonych odstępach czasu, obowiązkowy jest tzw. przegląd zarządzania Systemu Zarządzania Środowiskowego (pkt 9.3), który wymaga kompleksowej oceny skuteczności systemu i podjęcia decyzji doskonalących system. Decyzje te następnie trzeba zaplanować, wdrożyć i znów ocenić ich skuteczność. Tak więc nadzór nad naszymi aspektami i wpływami na środowisko zamyka się w pętlę, zwaną cyklem PDAC (ang. Plan, Do, Check, Akt), czyli planuj, działaj, oceniaj i doskonal. Cykl PDAC gwarantuje, że nasze działania zawsze będą dopasowane do zmieniającej się rzeczywistości i nowych wyzwań.